عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران)، به‌کوشش: محمدرضا طهماسب‌پور، ۲۲۴ صفحه، ۱۴۰۱، نشر خانه فرهنگ و هنر مان
کتاب عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران) که توسط نشر خانه فرهنگ و هنر مان منتشر شده، مجموعه مقالاتی است پژوهش‌محور در باب یافتن زوایای جدیدی از تاریخ عکاسی ایران در دورهٔ قاجار. پیشینۀ طولانی و پربار عکاسی در ایران و همچنین وجود گنجینه‌های تصویری گوناگون و گاه ناشناخته‌ای از ایران قرن نوزدهم در ایران و خارج از کشور که به مرور، معرفی می‌شوند همه؛ این نکته را تأیید می‌کنند که پژوهش دربارۀ تاریخ عکاسی ایران و بررسی جنبه‌های گوناگون این پدیده، راه درازی در پیش دارد. تدوین منابع مرجع برای پژوهشگران، دانشجویان و دیگر علاقه‌مندانی که به زمینه‌های پیوسته به چگونگی آغاز و گسترش عکاسی در ایران ارتباط دارند از جمله کارهایی است که در چند سال گذشته آغاز شده و رو به فزونی است. دو گونه رویکرد برای دستیابی به هدف تدوین درست و اصولیِ تاریخی جامع از عکاسی در ایران و روند گسترش و دگرگونی آن در سال‌های سپری شده وجود دارد. نخست؛ جستجو در اسناد، عکس‌ها و منابع تصویری، کتاب‌ها و رساله‌های دستنوشت عکاسی، کتاب‌های خاطرات، روزنامه‌ها و دیگر منابع اصلی و خام دوران قاجار که بیشتر بر پایۀ پژوهش‌های اَسنادی و کتابخانه‌ای است و دوم؛ گردآوری و نشر نظرات و دیدگاه‌های پژوهشگران و صاجب‌نظران رشته‌های گوناگون که در افکندن پرسش‌های مربوط به چیستی، چرایی و گسترۀ پر تنوعی از موضوعات پیرامون تاریخ عکاسی در ایران را شامل می‌شود. در دو، سه دهۀ گذشته، توجه به غنای تاریخ عکاسی ایران، با بررسی عکس‌ها و منابع تصویری و همچنین کتاب‌ها و دستنوشته‌های مربوط به عکاسی دوران قاجار، مورد توجه پژوهشگران و مدرسان دانشگاهی در ایران و خارج از کشور قرار گرفته و کتاب‌های مرجع و مقاله‌های بسیاری نیز در این زمینه نوشته شده است. اکنون تاریخ عکاسی ایران به‌عنوان یکی از کانون‌های شگفت‌انگیز و شایان توجه، مورد نظر گردهمایی‌های علمی مربوط به تاریخ عکاسی در جهان است.
در کتاب عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران)، با در نظر داشتن موارد یاد شده و این نکته که به‌عنوان مرجعی برای دانشجویان، علاقه‌مندان و همچنین زمینه‌ای برای طرح گفت‌وگوهای نظری تازه پیرامون تاریخ عکاسی ایران از نگاه پژوهشگران داخلی و خارجی با رویکردهای گوناگون و نگاه بینارشته‌ای باشد گردآوری شده است. تردید نمی‌توان کرد که دیدگاه‌های مطرح شده در این کتاب، افزون بر ارائۀ آگاهی‌های مربوط به تبارشناسی عکاسی و آغاز آن در ایران، به درافکندن پرسش‌هایی متناسب با زمینه‌های مربوط به تاریخ عکاسی ایران و جنبه‌های کارکردی و کاربردی آن و همچنین برخی پاسخ های احتمالی به این پرسش‌ها توجه دارد. تنوع موضوعات مطرح شده توسط پژوهشگران ایرانی و خارجی، گسترۀ موضوعی تاریخ عکاسی در ایران را فراروی مشتاقان این زمینه قرار داده و بر این نکته اشاره دارد که گفت‌وگوهای بسیاری بیش از این، می‌تواند پیرامون تاریخ عکاسی ایران شکل بگیرد.
افزون بر تاریخ عکاسی دوران قاجار، تاریخ عکاسی دوران پهلوی نیز موضوعی است که به تازگی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و نوید پژوهش‌های بیشتری از این موضوع را در میان پژوهشگران و دانشجویان می‌دهد. یکصدوهشتاد سال میراث تاریخ عکاسی در ایران، ما را با این حقیقت روبه‌رو می‌سازد که یافته‌های جدید از روند تاریخی و تکوین علمی و هنری عکاسی ایران در گسترۀ تاریخ عکاسی جهان؛ سخنانی تازه برای مشتاقان این زمینه دارد.
