نسخه‌شناخت (پژوهشنامه نسخه‌شناسی نسخ خطی فارسی)

کتاب نسخه‌شناخت (پژوهشنامه نسخه‌شناسی نسخ خطی فارسی) با توجه به نیاز بسیاری از رشته‌های علوم انسانی به پژوهش و بررسی نسخه‌های خطی، تلاش نموده که متنی برای آموزش نسخه‌شناسی در دسترس پژوهشگران قرار دهد. کتاب کنونی یکی از نوشته هایی است که در راه نیل بدین مقصود منتشر شده است تا مباحث به صورت آسان و کاربردی به خواننده آموزش داده شود. همچنین در این کتاب هر کدام از اجزای نسخه در هنگام معرفی از دیدگاه سبک شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. تلاش نویسنده بر این بوده تا خواننده پس از مطالعه کتاب، آگاهی های مربوط به شناخت نسخه های خطی را به دست آورد و هنگام رویارویی با یک نسخه جدید، دانسته های خود را به کار گرفته و به نتایج مورد نظر خود دست یابد. این کتاب، در دو بخش تقسیم شده است. بخش نخست، اجزای اصلی نسخه به ترتیبی که هنگام تولید آن رعایت شده، مورد بررسی قرار داده است. در بخش دوم، به توصیف آرایه های نسخه پرداخته است. این آرایه ها شامل تزئیناتی است که پس از تکمیل نسخه به قصد زیباسازی آن انجام شده است. برای هر مبحث، تصاویر مرتبط با آن نیز آورده شده است. این تصاویر به انتخاب نویسنده برخی رنگی و برخی دیگر سیاه و سفید می باشند. نویسنده کتاب نسخه‌شناخت با رویکردی آموزشی و با ارائه شواهد پرشمار در کنار متن سعی کرده با ایجاد اثری کاربردی آگاهی‌های پایه مربوط به شناخت نسخه‌های خطی را به دست آورده تا به هنگام رویارویی با یک نسخه جدید بتوانند از آن بهترین استفاده را ببرند. وجه تمایز این اثر با آثار مشابه با آن توجه ویژه به سبک شناسی تاریخی نسخه‌ها بوده است تا خواننده پس از مطالعه این کتاب بتواند هنگام رویارویی با هر نسخه حتی در زمانی که فاقد تاریخ کتابت است متوجه که آن نسخه در چه محدوده زمانی تولید شده است و پی به اصالت آن نسخه نیز ببرد. مرحوم ایرج افشار نیز در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب نوشته است: «پس از درسنامه جا افتاده‌ای که از مرحوم دکتر بیانی (1285–1346خ) کتاب‌دار پیشگام و نسخه شناس متبحر منتشر شد، کتاب روش‌مند علی صفری آق قلعه گویاترین مجموعه منظم در آن زمینه است که مبتدیان را با اصول و ضوابط اصلی نسخه شناسی آشنا می‌سازد.»