محمدحسین کشمیری (گلستان هنر ۵)

محمدحسین کشمیری از بزرگترین و تواناترین نستعلیق‌نویسان شبه قاره‌ هند است که با نفوذ و رواج زبان فارسی در آن دیار، بیشتر آثار خود را به زبان فارسی نوشته و ماندگار کرد. وی از فرط اشتیاق به فرهنگ و هنر ایرانی و تأثیر این فرهنگ در هندوستان، هیچ اثری را به زبان مادری خویش کتابت نکرده است. وی از معدود خوشنویسان هندی است که از نظر عیار با استادان بزرگ خوشنویسی ایران همچون: محمدحسین تبریزی، شاه محمود نیشابوری و باباشاه اصفهانی قابل مقایسه است و لهجۀ هندی در آثار او به حداقل ممکن رسیده است. وی از بهترین پیروان میرعلی کاتب هروی است و آثار ارزشمندش در مقدمه‌ی مرقع گلشن (جهانگیری) گواه این مدعاست. او در دورۀ خود به اوج شهرت رسید و ملقّب به: زرّین قلم، اکبرشاهی، جهانگیری و جهانگیرشاهی گردید با این حال، مهاجرت عبدالرشید دیلمی و گسترش سبک میرعماد در شبه قارۀ هند، سبب شد تا سبک پخته و جذّاب محمدحسین تحت تأثیر قرار گرفته و کمتر بدان توجه شود. کتابت و خوشنویسی از سپیده دمِ دورۀ اسلامی به جهت پاسداری از قران کریم، بسیار مورد توجه قرار گرفت و کاتبانِ مسلمان به ارجمندترین جایگاه اجتماعی دست یافتند. خوشنویسی تنها هنری است که سلسلۀ شاگردی و استادی آن را به ائمۀ اطهار (ع) رسانده و از آن با عنوان «هنر مقدس» یاد کرده‌‏اند. از جمله خوشنویسان هندی که به رقابت با هنرورانِ ایرانی پرداخت، محمدحسین کشمیری (ف 1020 ق.) بود. محمدحسین از قله ‏های خط نستعلیق شبه قاره و از نظر سبک و عیار خوشنویسی تنها هنرمندی است که به پایۀ نستعلیق نویسان طراز اول همچون میرعلی هروی رسیده است. وی از اکبر شاه (1014-963 ق.) لقب «زرین قلم» گرفت و گاه در آثار خود از عنوان «اکبرشاهی» بهره جست. پس از آن در آثاری که در دورۀ جهانگیر پادشاه (1037-1014 ق.) کتابت کرد نیز از لقب «جهانگیری» و «جهانگیرشاهی» بهره‏ مند گشت و بسیار مورد توجه این دو پادشاه بود. ابوالفضل علامی در آیین اکبری وی را «جادو رقم» خوانده است.