البرزکوه

چنانکه از منابع کهن برمی‌آید کوه البرز از قدیم‌ترین ایام مشهور بوده و رشته کوهی که از شمال ایران امروزی می‌گذرد از سده‌های نخستین اسلامی به همین نام مشهور بوده است. مولف کتاب البرزکوه دامنه‌های شمالی و جنوبی این رشته‌کوه و بسیاری از قله‌های آن را با پای پیاده طی کرده و تمام مشاهداتش را در کتاب البرزکوه به دقت ثبت کرده است. برای نخستین‌ بار، نام البرز در اوستا که قدیمی‌ترین اثر کتبی ما ایرانیان است، دیده می‌شود. کوه البرز از قدیمی‌ترین ایام معروف و مشهور بوده و رشته‌کوهی که فعلا از شمال ایران می‌گذرد، از قرون اولیة اسلامی به این نام شناخته می‌شده است. کتاب حاضر دربرگیرندة مطالبی از نگارندة کتاب و مجموعه مقالات و مطالبی است که درباره رشته کوه البرز و دیگر مناطق مشرف و مجاور آن به رشتة تحریر درآمده است. مطالب کتاب از ذکر البرز در شاهنامه فردوسی و ذکر البرز در کتاب‌های جغرافیا آغاز شده و با آشنایی با رشته کوه‌های البرز، قله‌های این رشته‌کوه؛ راه‌های کوهستانی، اصطلاحات عوارض طبیعی در راه‌ها؛ پل‌ها و کاروانسراهای سرراهی، قلعه‌ها و بناهای دیگر و نیز رستنی‌های رشته جبال البرز و جانوران ادامه می‌یابد و با مقالاتی با مضامین مرتبط پایان می‌یابد. منوچهر ستوده (۲۸ تیر ۱۲۹۲ – ۲۰ فروردین ۱۳۹۵) در محله عودلاجان تهران متولد شد. پدرش خلیل نام داشت و در بازارچه سرچشمه، کوچ صدیق‌الدوله از بخش عودلاجان از محله‌های قدیم تهران زندگی می‌کردند. خانواده‌اش اصالتاً اهل مازندران بودند. پدربزرگ او آقا شیخ موسی از یاسل نور که منطقه‌ای ییلاقی و کوهستانی است با پسرعموهایش به تهران آمد. مادرش اهل تفرش بود.منوچهر ستوده از بستگان غلامحسین صدیقی (پسرعموی پدر) است. به گفته او، پدرش در زمان گرفتن شناسنامه در دوران رضاشاه، نام صدیقی را به ستوده تغییر داد. از او حدود ۶۰ جلد کتاب و نزدیک به ۳۰۰ مقاله به‌جا مانده‌است. او نخستین ایرانی است که اولین فرهنگ گویشی را به چاپ رسانید.