از فرانکلین تا لاله‌زار (زندگی‌نامه همایون صنعتی‌زاده)

گفتگوها یا در واقع گزارش‌های کتاب از فرانکلین تا لاله‌زار به زندگی همایون صنعتی‌زاده، (کارآفرین، نویسنده، مترجم و ناشر ایرانی) مربوط است و قصد از تمام آنها نوشتن زندگینامه‌ای از او در فرانکلین تا لاله‌زار است. مردی مردستان که در نوسازی و سازندگی ایران نقش عمده‌ای داشت و بنیان‌گذار بسیاری از سازمان‌های تأثیرگذار روزگار ما بود که از جملۀ آنها می‌توان از مؤسسۀ انتشارات فرانکلین، دایرةالمعارف فارسی، مبارزه با بی‌سوادی، چاپخانۀ افست، کاغذسازی پارس، مروارید کیش، سازمان کتاب‌های جیبی، رطب زهره و گلاب‌گیری زهرا نام برد. افزون بر اینها او پرورشگاه کودکان کرمان را که از پدربزرگش به ارث رسیده بود، اداره و نوسازی کرد و در پایان عمر هم تمام ثروت خود را وقت آن کرد. سهم همایون صنعتی‌زاده در نوسازی ایران در عرصۀ فرهنگ اندازه‌گرفتنی نیست. همایون صنعتی‌زاده مردی بود عاشق فرهنگ و گذشتۀ ایران، عاشق ایران باستان. آنچه بیشتر از او در یادها مانده سخنان او نه دربارۀ کارهای خودش، بلکه دربارۀ ساعت ستاره‌ای اردکان، گاه‌شماری ایران قدیم، کبیسۀ باستانی، کاریزهای یزد و نام خانوادگی اشخاص در نیریز است که همگی به تاریخ و فرهنگ ایران مربوط می‌شود. کتاب‌هایی هم که ترجمه کرده به کیش زرتشت، گاه‌شماری زرتشتی، علم در ایران باستان، ایران در شرق باستان و از این قبیل مربوط است که نشان‌دهندۀ عشق و علاقه او به ایران باستان است. به ایران باستان تنها علاقه نداشت، اعتقاد داشت. به علوم و دانش‌های غرب اعتقاد چندانی نداشت و حکمت را در شرق به ویژه در ایران می‌جست. او شخص تحصیل‌کرده‌ای نبود. دانشگاه نرفته بود، دانشکدۀ حقوق را نیمه‌کاره رها کرده بود. هرچه داشت در کورۀ تجربه اندوخته بود. به تحصیلات دانشگاهی هم اعتقادی نداشت. به آموختن حرفه بیشتر اعتقاد داشت تا تحصیل دانشگاهی. اعتقاد داشت که هر کس باید در حین تحصیل حرفه‌ای بیاموزد. حرفه و تحصیل را جدا از هم نمی‌انگاشت و برای حرفه‌آموزی هم جوانی و پیری نمی‌شناخت، چنانکه در سال‌های بعد از انقلاب به آموختن صحافی کتاب نزد یکی از کارگران سابق خود در کرمان پرداخته بود.