خاطرات یک مترجم

آنچه کتاب خاطرات یک مترجم اثر محمد قاضی را خواندنی می‌کند، روایت شیرین روزمرگی‌های زندگی اوست. اتفاق‌هایی که بسیاری از آن‌ها، به مترجم یا نویسنده‌ بودن او ربط چندانی ندارند، اما هم‌چنان به خاطر اهمیت شخصِ محمد قاضی، سندی از تاریخ ادبیات کشور ما محسوب می‌شوند. در این خاطرات است که می‌بینیم قاضی، در جایگاه کارمند دخانیات، چگونه از این‌که به اشتباه، پاداش پانصد تومانی (در دهه‌ چهل شمسی) دریافت کرده،‌ ذوق می‌کند. و بعداً که مشخص می‌شود پرداخت اشتباه بوده (و البته قاضی همه‌ی پول را خرج کرده بود)، به چه روش‌هایی متوسل می‌شود تا آن پاداش را به دخانیات بازنگرداند. این سبک روایت ساده و واقعی قاضی، ضمن این‌که خواننده را با مجموعه‌ای از حکایت‌های شیرین روبرو می‌کند، به یادمان می‌آورد که زندگی هنری و فرهنگی بزرگان ما، تنها یکی از زوایای زندگی‌شان است و بسیاری زوایای دیگر هم وجود دارد که ما مخاطبان و علاقه‌مندان آن‌ها، خواسته یا ناخواسته، از دیدن و شنیدن‌شان محروم مانده‌ایم. بی‌تردید محمد قاضی را می‌توان از مترجمان بزرگ دوران معاصر کشورمان دانست. او در مهاباد به دنیا آمد و پیکرش نیز پس از درگذشت در هشتاد و چهار سالگی، در همان مهاباد به خاک سپرده شد. با وجودی که قاضی در سال ۱۳۷۶ درگذشته و بیش از دو دهه از مرگش می‌گذرد، هنوز به واسطه‌ی آثار و ترجمه‌هایش در میان ما زنده است و با ما زندگی می‌کند. فهرست کتاب های ترجمه شده توسط محمد قاضی بسیار طولانی و شامل نزدیک به هفتاد اثر است که از میان آن‌ها، می‌توان به شازده کوچولو، زوربای یونانی و دن کیشوت اشاره کرد. ترجمه های محمد قاضی، نقش مهمی در آشنایی فارسی‌زبانان با ادبیات جهان ایفا کرده‌اند. وقتی اغلب نوشته‌های یک نویسنده، ترجمه‌ی آثار نویسندگان دیگر است، معدود کتاب‌هایی که خود او در آن‌ها در جایگاه نویسنده قرار می‌گیرد، ارزشی مضاعف پیدا می‌کنند. در کتاب خاطرات یک مترجم، جنبه‌ خاطرات از جنبه‌ مترجم بودن نویسنده، پیشی گرفته است. بنابراین، اگر انتظار داشته باشید بسیاری از صفحات کتاب، به خاطرات ترجمه‌های قاضی اختصاص یافته باشد، از خواندن کتاب ناامید خواهید شد.