عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران)

کتاب عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران) از نشر خانه فرهنگ و هنر مان، مجموعه مقالاتی است در باب یافتن زوایای جدیدی از تاریخ عکاسی ایران در دورهٔ قاجار. یکصدوهشتاد سال میراث تاریخ عکاسی در ایران، ما را با این حقیقت روبه‌رو می‌سازد که یافته‌های جدید از روند تاریخی و تکوین علمی و هنری عکاسی ایران، در گسترۀ تاریخ عکاسی جهان؛ سخنانی تازه برای مشتاقان این زمینه دارد. غنای محتوایی عکس‌ها و مطالب مربوط به تاریخ عکاسی در ایران که با دسترسی آسان از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی جهانی آهنگ پُرشتابی گرفته است، سبب شده تا در دو دهۀ گذشته؛ افزون بر پژوهشگران ایرانی، توجه پژوهشگران غربی نیز به موضوعات مربوط به تاریخ عکاسی در ایران جلب شود. در این مجموعه، تلاش بر این بوده تا از نظرگاه‌های گوناگون به موضوع تاریخ عکاسی پرداخته شود. از همین رو، افزون بر مقالات و یادداشت‌هایی بر پایۀ تبارشناسی عکاسی از منظر تاریخی و علمی، بحث‌های جدید گفتمانی و میان‌رشته‌ای در زمینه تاریخ عکاسی ایران نیز از دیگر صاحب‌نظران و پژوهشگران؛ به‌ویژه پژوهشگران جوان، فرا روی دوستداران تاریخ عکاسی ایران قرار گرفته است. از دو دهۀ آغازین عکاسی در ایران که دوران عکس‌برداری به شیوۀ داگرئوتیپ یا عکس‌برداری با صفحۀ نقره‌اندود و همچنین نگاتیو کاغذی یا تالبوتیپ است، تاکنون آگاهی و تصاویر چندانی در دست نبود اما در چند سال گذشته با پیدا شدن چند سند در بایگانی‌های خارجی، سالنامه و روزنامه‌های دوران ناصری و چند عکس به شیوۀ داگرئوتیپ و همچنین برخی رساله‌های دست‌نوشته، امید آن می‌رود که آ گاهی‌ها دربارۀ این بخش مهم از تاریخ عکاسی ایران آشکارتر شود. نگاهی به موضوع نوشته‌های ارائه شده در در کتاب عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران)، تنوع نظرگاه‌ها و برخوردهای گوناگون با این زمینه را از منظر تاریخی، علمی و هنری آشکار می‌کند و جای آن دارد تا افزون بر شناخت بیشتر عکاسی در دوران قاجار، به بررسی در دیگر سال‌های پس از قاجاریه نیز اهتمام ورزیده شود.

فهرست مقالات تخصصی کتاب عکسیه (جستارهای تاریخ عکاسی ایران) عبارت است از:

۱۸۰ سال عکاسی در ایران، محمدرضا طهماسب‌پور / نخستين عكسبرداری به شيوه داگرئوتيپ در ايران، شهریار عدل / عکس در خاطرات ناصرالدین‌شاه، مجید عبدامین / دو نقاش، دو عکاس؛ دو مُصوّر، نیایش پورحسن / عکاسی معماری در ایران عصر قاجار، کامران صفامنش، بابک مفیدی / در این قاب، جایی برای شما نیست، افسانه کامران / نمایش مرگ، میرا کسنیا شووردا، ترجمهٔ زهرا امیرحاجلو، امیر متشرعی، پیمان خانی، زینب تمسُّکی / حضور خویش در آینه، استعاره‌ای برای فرد شدن، امیرهوشنگ للهی / رُخ‌نگاره: از شاه شهروند تا سلطان صاحبقران، شباهنگ کوثر / پدر ِ تاجدارِ خانه، سهیلا شمس / از روایت تاریخ تا برساختن حافظه…، الهه هلبیگ، ترجمهٔ علیرضا بهارلو، امیر متشرعی، پیمان خانی / درود از شهر شیراز…، کورین جی.ام. فورمان، ترجمهٔ امیرحسین کردونی، مژگان تاج‌الدینی.