کتاب ایرانی: چهار مقاله در مباحث متن‌پژوهی، نسخه‌شناسی و کتاب‌آرایی

کتاب ایرانی: چهار مقاله در مباحث متن‌پژوهی، نسخه‌شناسی و کتاب‌آرایی اثر محقق بزرگ فرانسیس ریشار (که) حاصل تجربیات و تحقیقات چندین ساله ریشار در زمینه نسخه شناسی و فهرست نویسی است. در بردارنده گزارش چگونگی تشکیل و تنظیم «مخزن فارسی» کتابخانه ملی فرانسه که در طی چهار قرن شکل و سامان گرفته و اکنون به قولی نزدیک به سه هزار نسخه خطی فارسی دارد. و موضوع نقل و انتقال متون در ایران از روزگار قدیم تا کنون است. نویسنده برای نشان دادن وجه عملی دامنه این گستردگی، جامی شاعر نامدار قرن نهم را مثال می زند و تحقیقی جامع درباره آثار او و چگونگی شکل گیری آنها ارائه می دهد، و او را «نمونه موفقیت ادبی» می شناساند. یکی از مشخصه های این اثر «تزیین» است که مخصوصاً به صورت «سرلوح» در آغاز کتاب و ابتدای هر باب یا فصل به کار می رود. کتاب حاضر مشتمل بر چهار مقاله است که مربوط به چگونگی شکل‌گیری و تکامل صنعت کتاب‌سازی و کتاب‌آرایی است: مقاله‌ی نخست گزارش چگونگی تشکیل و تنظیم ‘مخزن فارسی’ کتاب‌خانه‌ی ملی فرانسه است؛ مقاله دوم به موضوع نقل و انتقال متون در ایران از روزگار قدیم تا زمان حال اختصاص دارد؛ در مقاله‌ی بعدی نویسنده برای نشان دادن وجه عملی دامنه‌ی این گستردگی، جامی، شاعر نامدار قرن 9 را مثال می‌زند و تحقیقی درباره‌ی آثار او و چگونگی شکل‌گیری و شتافتگی و دامنه‌یابی آن‌ها مطرح می‌کند و او را ‘نمونه‌ی موفقیت ادبی’ می‌شناساند؛ اما یکی از مشخصه‌های کتاب ایرانی ‘تزیین’ است که مخصوصا به صورت ‘سرلوح’ در آغاز کتاب و ابتدای هر باب یا فصل به کار می‌رود که شناخت و معرفی آن موضوع مقاله‌ی چهارم است.