ادبیات ایران در دوره قاجار

کتاب ادبیات ایران در دوره قاجار، دوران قاجار یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی جامعۀ ایران به شمار می‌آید. موضوعات تازه و انواع جدید ادبی، موجب تحولات گستردۀ فرهنگی در سطوح گوناگون جامعه می‌شود. دوران قاجار یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی جامعۀ ایران به شمار می‌آید. موضوعات تازه و انواع جدید ادبی، موجب تحولات گستردۀ فرهنگی در سطوح گوناگون جامعه می‌شود. هر چند سرعت این دگرگونی‌ها در تمامی این دوران یکسان نیست. نتیجه و میراثی ارزشمند در اواخر این دوران نصیب ادب فارسی گردید و موجب شد تا عصر جدیدی در پیش روی ادبیات فارسی گشوده شود که از آن به عنوان ادبیات جدید می‌توان یاد کرد که از بسیاری جهات با میراث ادبی گذشته تفاوت دارد. تحولات ادبی (شعر و نثر) دورۀ قاجار معلول تغییرات و تحولات اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران است که آن نیز برآیند اوضاع سیاسی و اجتماعی جهان در این دوره است. دوران سلطنت هفت پادشاهی که طی یک سده‌ونیم از حکومت قاجار بر تخت سلطنتی ایران تکیه زدند، مقطعی جدید در حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی کشور ما بود. ادبیات ایران در دوره قاجار نثر فارسی در ادوار سابق برای بیان موضوع‌های محدودی از جمله تاریخ، اخلاق و گاهی فلسفه، پند و بعضی رشته‌های علوم به کار می‌رفت. در دورۀ قاجار، دامنه مقاصد نثر وسعت گرفت و مسائل سیاسی، اجتماعی، علوم جدید، انتقادهای اجتماعی و غیره معمول شد و گروه خوانندگان به تدریج فراوان شدند. در دورۀ پادشاهان قاجار به طور کلی می‌توان به مواردی همچون اعزام دانش‌آموزان ایرانی به اروپا، ایجاد چاپخانه‌های سنگی و حروفی در تبریز و تهران، نشر روزنامه‌های مختلف در داخل و خارج، تأسیس دارالفنون و نیاز به ترجمه کتب علمی و فنی اشاره کرد که همه از عوامل تأثیرگذار بر نثرنویسی دورۀ قاجار بودند و در اثر همین عوامل بود که کم‌کم نثری ساده به تقلید از اروپاییان در ایران شروع به شکل‌گیری کرد و باب ساده‌نویسی و ساده‌گویی باز شد.