فرهنگ و زندگی در ایران عصر قاجار با نام کامل‌ترِ «فرهنگ و زندگی در ایران عصر قاجار و خاورمیانه (جستجویی در خانه‌ها و اندرونی‌ها)»، کتابی است که خواننده را به تماشای خانه‌های شهریِ ثروتمندانِ ترکیه، مصر و ایران (از قرن شانزده تا نوزده میلادی) دعوت میکند. در این دوران شاهد شکوفایی فرهنگی و تغییر هستیم و در همین ایام است که تزئینات و اثاثیه منازل به شدت از تفکراتِ وارداتیِ اروپایی تأثیر گرفته و اختلاط جالبی از سبک‌ها را موجب می‌شوند. اما خانواده گسترده و افراد تحت تکفل، بدون تغییر باقی مانده و روابط سنّتی، کارهای روزمره و جشن‌ها و اعیاد به همان سیاق قبل ادامه می‌یابد.
در این میان، زندگی خانوادگی در یک محیط مادی و آسوده‌ی داخلی که پشت نماهای رازدار بیرونی پنهان مانده بود جریان داشت. از ویژگی‌های بارز و متمایزِ فضاهای اندرونیِ متموّلین، منسوجاتی بود که آرایش خانه‌ها و پوشش افراد را تأمین می‌کرد و نماد قدرت و جایگاه اجتماعی به حساب می‌آمد و در عین حال، نقشی حیاتی در اقتصاد و صنعت و تجارت داشت. درخشش رنگ و پرداخت خیالیِ سطح و بافت، از ویژگی‌های مهمِ منسوجات خاورمیانه است. این ویژگی‌های خاص، بر حوزه‌های دیگری از جمله تزئینات معماری، نسخه‌آرایی و نقش و نگار سفالینه‌ها و فلز و چرم و چوب نیز اثرات خود را به همراه داشت.
کتاب فرهنگ و زندگی در ایران عصر قاجار گزارشی است همزمان از سه شهر مهم خاورمیانه، یعنی تهران، استانبول و قاهره، و عمدتاً بازه زمانیِ قرن نوزدهم را پوشش می‌دهد. این قرن – به ترتیب – مقارن با سلطنت قاجارها در ایران، اواخر دوران حکومت عثمانی در ترکیه، و مصرِ دودمان محمدعلی و دوره خدیوی است. مجلد حاضر هرچند اساسا جنبه‌ی تاریخی و مستند دارد، اما با سیری روایت‌گونه و لحنی روان، با پرداختن به کلیات و جزئیات، از معماری خانه‌ها و کاخ‌ها تا کوچکترین اجزاء و اقلام زینتی و کاربردی، و از آداب زندگی و سنن رایج تا ضیافت و جلوس و خور و خواب و راحت و فراغت را در برمی‌گیرد و به طور کلی «فرهنگ و زندگیِ» مردمانِ خاورمیانه را طی عمدتا سه قرن اخیر و مشخصا قرن نوزدهم به تصویر می‌کشد.
کیانوش –
درود بر شما