زوال صفویه و سقوط اصفهان

کتاب زوال صفویه و سقوط اصفهان سازمان‌دهی موضوعی را با روایتی تاریخی در هم می‌آمیزد. نخستین فصل کتاب مقدمه‌ای کلی را برای آشنایی اجمالی با طرز کار جامعه و حکومت صفوی ارائه کرده است. این فصل جامعه صفوی را همچون مجموعه‌ای از تنش‌ها و کشاکش‌‌ها میان نیرو‌های مرکزگریز قدرتمند و نیرو‌های مرکز‌گرای همانقدر قدرتمند معرفی می‌کند. نیرو‌های مرکزگریز قدرتمند که گستره‌ای از موانع طبیعی و مشکلات ارتباطی تا ساختار قبیله‌ای ایران و پراکندگی یا گسستی اقتصادی را در بر می‌گرفت و با عث تفرقه و اختلاف می‌شد. این مساله به گروه‌های تابع و فرودست امکان می‌داد به آزادی عمل نسبتا زیادی برسند. نیرو‌های مرکز‌گرا نیز از عناصری مثل مرکزیت فرهنگ و زبان فارسی، نظریات پذیرفته شده مشترک درباره سلطنت‌الوهی و بینش مذهبی شدیدا منسجم و یکپارچه تشکیل می‌شد. این امر باعث پیوند و اتحاد اجتماعی و همبستگی جامعه شد و نظارت برجامعه را تسهیل کرد. رودی مته در مقدمه‌ای که بر ترجمه فارسی کتاب نوشته است، «زوال صفویه و سقوط اصفهان» را تحقیقی بر اساس منابع فارسی‌زبانان و اروپائیان معرفی می کند و می‌نویسد: «در هر دوی آن‌ها شائبه غرض‌ورزی و پیش‌داوری وجود دارد و هیچ دلیلی برای ترجیح دادن یکی بر دیگری وجود ندارد. منابع فارسی‌زبان آن دوران، عمدتا تواریخ و وقایع‌نامه‌های درباری، امکان شناخت مسایل نظامی و امور دربار سلطنتی را عرضه می‌کند اما تقریبا هیچ اطلاعات دیگری نمی‌دهد و اساسا کارکردشان برای توجیه حقانیت موضع و فعالیت‌های شاه بوده است. منابع اروپایی هم عمدتا در خدمت منافع خودشان است اما اطلاعاتی درباره جنبه‌هایی از امور می‌دهد که در منبع فارسی‌زبانان گزارش نشده است.» وی در پایان مقدمه خود یادآور شده است که «از ترجمه صحیح و روان آقای مانی صالحی علامه کاملا رضایت دارم و می‌خواهم از ایشان و نیز از مدیر نشر نامک برای عرضه کتابم به جامعه محققان ایرانی و همین‌طور خوانندگان عمومی فارسی‌زبانان تشکر کنم.»