کتاب رضا عباسی اصلاح‌گر سرکش، پژوهشی است درباره رضا عباسی نقاش قرن 10 و 11 که نگارنده با مراجعه به منابع تصویری و مکتوب، سعی در اثبات این فرضیه داشته که رضا، آقا رضا و رضا عباسی یک نفر هستند. بر این اساس وی سه دور از زندگی “رضا عباسی” را بازآفرینی می‌کند: دوره آغازین زندگی هنری او که با رفتنش به دربار مقارن است، دوره دوری از دربار پس از مدتی کار در نقاش‌خانه سلطنتی و دوره‌ی بازگشت به دربار تا پایان عمر. بخش کاتالوگ کتاب نیز، توضیحاتی است درباره آثار پراکنده در موزه‌ها و مجموعه‌های مختلف که به همراه سه افزوده درباره‌ی “تاریخ‌نگاری راجع به رضا”، “فهرست آثار تاریخ‌دار به ترتیب تاریخی” و “انتساب‌های مردود و مشکوک درباره‌ی آثار رضا عباسی”، “فراهم آمده است.
رضا عباسی، به یک معنا، جهت جدیدی در نگارگری ایران پدید آورد. هدف او پرورش مفاهیم و معانی و ایجاد ترکیبات تازه در چهره‌گشایی بود. از آثار او کاملاً پیداست که اصل خیال او بیرون از محیط خیال سایر هنرمندان بوده است. او را می‌توان مبتکر روش و سبکی جدید در چهره‌گشایی یا به تعبیر دورۀ صفوی «یکه صورت» برشمرد و آثار بازمانده از او دلیل توانایی طبع فیاض او در این قلمرو تواند بود. در کتاب رضا عباسی اصلاح‌گر سرکش در حقیقت توانایی و قریحۀ هنری او از هر اثرش پدیدارست. گویا به همین نظر است که نام او با تاریخ نگارگری ایران و به‌ویژه مکتب نگارگری اصفهان پیوندی تنگاتنگ دارد. خط‌پردازی زلال و روان، قلم‌گیری خوش‌آهنگ و رنگبندی دلنشین و بالاتر از همه مضامین متنوع و طنز بیان او در پروراندن و توانگر کردن مکتب نگارگری اصفهان سهمی تراز اول داشت. آثار رضا به خاستگاه تاریخی و اجتماعی خود سخت وابسته است. او انگار خواسته با ابتکار و تجدد خود بار دگرگونی صدها سال سنت نگارگری ایران را بر دوش کشد و مُهر خاتمه بر آن بنشاند. او با این کار خویش نگارگری ـ به‌خصوص از نوع چهره‌گشایی آن را ـ در جامعه به حرکت در آورد و همه‌گیر کرد. همگانی شدن نگارگری، البته، واماندگی و انحطاط آن را نیز در پی داشت و سلیقه و ذوق همگان را بر آن تحمیل کرد و آن را از فرهیختگی و پروردگی دور ساخت.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.