نگاره‌خوانی (سیاست‌ورزی و تجلی فرهنگ درباری در نقاشی عصر صفوی)، ۱۹۲ص، ۱۴۰۴، نشر خانه فرهنگ و هنر مان
کتاب نگاره‌خوانی، مجموعه‌مقالاتی دربارۀ نقاشی و نقاشان عصر صفوی و نقش حامیان هنری در اعتلای نگارگری ایرانی است. با بررسی نسخ خطی و نگاره‌های بهجامانده از هنرمندان این دوران، درمی‌یابیم که بسیاری از تحولات سبکی و نوآوری‌ها در عرصۀ هنر نگارگری ایرانی ماحصل حمایت‌های درباری و تأثیرپذیری هنرمندان از نگرش و سلیقۀ سفارش‌دهندگان این گونه آثار بوده است. هرچند سهم حاکمان صفوی در تکوین ایدئولوژی سیاسی تشیع و شکل‌گیری دولتی نوین در خاورمیانه و به ویژه ایران از اهمیت خاصی برخوردار است، نباید وابستگی مفهومی و ساختاریِ این تمایلات سیاسی ـ مذهبی را بر شکل‌گیری فرهنگ بصری نوین در هنر و معماری این دوران نادیده گرفت. در همین راستا راهبرد تفسیری کتاب حاضر بر این فرض استوار است که بازتاب سیاست‌ورزی و تجلی فرهنگ درباریِ صفوی را می‌توان در مجموعۀ نسخ مصور و تک‌نگاره‌های تولیدشده تحت حمایت‌های شاهان و شاهزادگان و امرای قدرتمند این دوره مطالعه کرد. در این چارچوب، سبک نقاشی‌های بهجامانده از برجسته‌ترین نقاشان قرون دهم و یازدهم هجری ارائه و تحلیل شده است. پژوهش در زمینۀ تاریخ هنر ایران به دلیل تکثر فرهنگی و تنوع سبک‌ها نیازمند مطالعات بینارشته‌ای و یافتن روش‌های جدید برای شناخت و تحلیل ویژگی‌های ساختاری نقاشی ایرانی است. کتاب حاضر، مجموعه‌ای از پنج مقاله دربارۀ نقاشی و نقاشان عصر صفوی است که با آثارشان، نمایی متفاوت از بافتار سیاسی ـ فرهنگی امپراتوری ایرانی ـ شیعی صفوی را از طریق رسانۀ تصویر تثبیت کرده است.
در این میان، تأثیرگذاری هنرمندان ایرانی بر هنر شبه‌قاره به طور همزمان، و تحولات سبک‌شناختی در نگارگری هنر گورکانیان هند، از دیگر دغدغه‌های این مجموعه بوده است. نویسندۀ کتاب نگاره‌خوانی، ابوالعلاء سودآور، پژوهشگر و ایران‌شناس برجستۀ معاصر، با نگرشی تاریخمند به بررسی و خوانش تحولات کتاب‌آرایی ایرانی در قرن یازدهم هجری/ شانزدهم میلادی پرداخته است. روش توصیفی ـ تحلیلی ارائه‌شده در کتاب با تکیه بر مطالعۀ نشانه‌های موجود در نگاره‌ها و تطبیق آن با وقایع تاریخی و اسناد بازمانده از آن دوران سامان یافته است. مسئلۀ اصلی در اینجا، تأثیر سیاست‌ورزی و تجلی فرهنگ سلطنتی در سبک نقاشی دربار صفوی است. در این میان، برخی نقاشان مهم و کمترشناخته‌شدۀ این دوران معرفی و آثارشان سبک‌شناسی و تحلیل شده است. فصل‌های این کتاب عبارتند از: مقدمه؛ بین دربار صفویه و مغولان هند: هنر و هنرمندان در حال گذر؛ زندگی و زمانهٔ محمدی، نقاش عصر صفوی؛ حمایت‌های هنریِ میرزاسلمان وزیر؛ نسخهٔ صادقی‌بیک نوایی؛ «آقارضا»یی دیگر.
فصل‌های این کتاب عبارتند از: مقدمه؛ بین دربار صفویه و مغولان هند: هنر و هنرمندان در حال گذر؛ زندگی و زمانهٔ محمدی، نقاش عصر صفوی؛ حمایت‌های هنریِ میرزاسلمان وزیر؛ نسخهٔ صادقی‌بیک نوایی؛ «آقارضا»یی دیگر.
