پلیس لندن (نخستین ترجمه از داستانهای شرلوک هولمز در ایران)، نویسنده: آرتور کانندویل، ترجمه: عبدالحسینمیرزا قاجار، ۱۵۴ص، ۱۴۰۳، نشر خانه فرهنگ و هنر مان
کتاب پلیس لندن، اثری جذاب و خواندنی، و نخستین ترجمه از داستانهای شرلوک هولمز است که ۵۱ سال پس از انتشار آن در انگلیس به دست مخاطبان خود در ایران رسید. پلیسِ لندن (۱۳۲۲ق/۱۹۰۵م) درواقع ترجمهای است از کتاب جنایی و کارآگاهیِ اتود در قرمز لاکی که اولین بار در سال ۱۸۸۷م در سالنامهٔ کریسمس بیتِن منتشر شد و در سال ۱۸۸۸م در قالب کتابی مستقل به چاپ رسید. این اثر نخستین کتاب از مجموعهداستانهای بلند شرلوک هولمز و همچنین اولین کتابی بود که از آرتور کانندویل به چاپ رسید. او که تا پیش از این اثر به طبابت مشغول بود و داستانهای نهچندان موفقی در نشریات انگلیسی مینوشت، با خلق شخصیت شرلوک هولمز و همکارش دکتر واتسن به آنچنان شهرتی رسید که تا به امروز هم ادامه دارد. کانندویل در مجموع ۵۶ داستان کوتاه و ۴ داستان بلند دربارهٔ شرلوک هولمز تألیف کرد که خوشبختانه همهٔ آنها به فارسی ترجمه شدهاند. عبدالحسینمیرزا از شاهزادگان قاجاری، فرزند تهماسبمیرزا مؤیدالدوله، نوهٔ محمدعلیمیرزا دولتشاه و نتیجهٔ فتحعلیشاه قاجار بود. مترجمِ پُرکار عصر مظفری و اواخر قاجار که با توجه به تسلط کاملش به زبان عربی و ترجمهٔ کتابهای بسیاری از این زبان، متأسفانه کمتر شناختهشده است. همانگونه که او در مقدمهٔ کوتاه خود آورده کتاب پلیسِ لندن را از روی نسخهٔ عربی به فارسی ترجمه کرده که پیشتر مترجمی مصری آن را از انگلیسی به عربی برگردانده بود. با این حال مترجمِ فارسی تمام تلاشش را برای وفاداری به متن اصلی حفظ کرده است.
از منظر تاریخی ترجمهٔ کتاب پلیس لندن اهمیت فراوانی دارد، زیرا جدای از اینکه اولین کتاب پلیسی است که به فارسی ترجمه میشود، بلکه در آینده بهعنوان الگوی کتابهای پلیسیای قرار میگیرد که در ایران تألیف میشوند که از قرار با استقبال زیادی نیز مواجه بودند، زیرا شيوهٔ ساخت و پرداختِ این نوعِ ادبیِ سرگرمکننده در برانگيختن اشتياق خوانندگان تأثير مستقیمی داشت. پلیس لندن از دو قسمت تشکیل شده که هر کدام دارای ۷ فصل است. طبق یادداشت عبدالحسینمیرزا در انتهای هر بخش، او ترجمهٔ هر قسمت را در دو تاریخ متفاوت به پایان رسانید، درست هنگامی که ایران در آستانۀ انقلاب مشروطه قرار داشت.